Źródło zdjęcia: Evgeniia Siiankovskaia/Getty Images
Badania wskazują, że codzienna suplementacja omega-3 może spowalniać biologiczne starzenie się u osób starszych, szczególnie gdy jest wspierana przez przyjmowanie witaminy D oraz regularne ćwiczenia fizyczne. Omega-3, znane jako „zdrowe tłuszcze”, występują naturalnie w takich produktach jak nasiona, orzechy oraz niektóre gatunki ryb. Ich korzystny wpływ na zdrowie serca, odporność oraz funkcje mózgu jest szeroko udokumentowany. Jednakże najnowsze odkrycia wskazują, że mogą one również wpływać na procesy starzenia na poziomie komórkowym.
Naukowcy od dawna interesują się tym, w jaki sposób omega-3 wpływają na tzw. markery epigenetyczne – chemiczne znaczniki na DNA regulujące aktywność genów i funkcjonowanie komórek. Te same procesy mogą decydować o tempie biologicznego starzenia się, czyli o tym, jak szybko organizm danej osoby starzeje się w porównaniu do ogólnej populacji. Nowatorskie badanie przeprowadzone w Szwajcarii przybliża nas do zrozumienia, jak suplementacja omega-3 może wspierać te procesy.
Eksperyment badający suplementy, witaminę D i ćwiczenia
Heike Bischoff-Ferrari z Uniwersytetu w Zurychu, wraz ze swoim zespołem, podjęła się badania, w którym udział wzięło 777 osób w wieku od 70 do 91 lat. Celem było zrozumienie, czy połączenie omega-3 z witaminą D i regularnymi ćwiczeniami oporowymi może mieć dodatkowe korzyści w spowalnianiu starzenia. „Omega-3 działa na wiele szlaków związanych ze starzeniem, takich jak redukcja stanów zapalnych. Podobnie witamina D i ćwiczenia niosą za sobą wiele korzyści. Postawiliśmy pytanie: czy połączenie tych strategii daje dodatkowy efekt?” – wyjaśniła Bischoff-Ferrari.
Warto zaznaczyć, że część uczestników badania już na początku była aktywna fizycznie lub przyjmowała suplementy. Aby zachować etykę badawczą, nie zasugerowano im rezygnacji z tych nawyków. Zamiast tego, każda z ośmiu grup miała zaplanowane różne kombinacje: codziennej dawki 1 grama omega-3, witaminy D w dawce 2000 IU, placebo oraz 30-minutowego treningu siłowego trzy razy w tygodniu.
Uczestnicy byli podzieleni, by testować pojedyncze interwencje oraz ich kombinacje. Na przykład jedna grupa przyjmowała tylko omega-3, inna dodawała do tego witaminę D, a jeszcze kolejna łączyła te suplementy z regularnymi ćwiczeniami.
Wyniki wskazujące na spowolnienie starzenia
Na początku badania, biologiczny wiek uczestników oceniano na podstawie epigenetycznych analiz DNA – w tym zmienności grup metylowych, które z wiekiem ulegają redukcji. Trzy lata później badanie powtórzono, odkrywając, że osoby przyjmujące jedynie omega-3 starzały się średnio o trzy miesiące wolniej w porównaniu do grupy otrzymującej placebo. Co więcej, grupa stosująca kombinację omega-3, witaminy D oraz ćwiczeń wykazała jeszcze większy efekt, starzejąc się o cztery miesiące wolniej.
Chociaż te różnice mogą wydawać się niewielkie, mają znaczenie, szczególnie dla osób starszych, u których tempo pogorszenia zdrowia może być szybsze. „Dla osób w starszym wieku, trzy miesiące mogą oznaczać istotne zmiany w zakresie funkcji fizycznych i poznawczych” – zauważył Richard Siow z King’s College London.
Ograniczenia i dalsze badania
Niemniej jednak, metoda użyta do pomiaru tempa starzenia, czyli epigenetyczne zegary, nie jest doskonała. Jak podkreślił Siow, młodszy „wiek epigenetyczny” niekoniecznie oznacza lepsze zdrowie w praktyce. Dlatego konieczne są dalsze badania, które zbadają realne korzyści wpłynęte na kondycję fizyczną, funkcjonowanie umysłowe czy zdrowie układu krążenia.
Innym ograniczeniem było to, że badani byli względnie zdrowi, stosunkowo aktywni oraz nie wykazywali znaczących niedoborów witaminy D. Aby uzyskać bardziej uniwersalne wnioski, należy przeprowadzić kolejne badania z udziałem osób o różnych profilach zdrowotnych, w młodszych grupach wiekowych oraz w innych częściach świata.
Dzięki tym odkryciom otwiera się pole do rozważań nad możliwością prostych zmian stylu życia, które mogą przynieść długofalowe korzyści w spowalnianiu procesów starzenia. Możliwość, że codzienna suplementacja omega-3, połączona z witaminą D i umiarkowaną aktywnością fizyczną, może poprawić jakość późniejszych lat życia, daje nadzieję na nowe podejście do zdrowego starzenia.
